Informacja Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Rypinie
,,NIE dla CZADU”

Okres zimowy to czas intensywnego ogrzewania mieszkań. Nie rzadko zdarza się, ze ludzie, aby utrzymać w domach ciepło chcą zrobić to za jak najmniejsze pieniądze. Ocieplają domy, uszczelniają okna, wymieniają na inne, bardziej szczelne, a do ogrzewania pomieszczeń i budynków stosują różne systemy ogrzewania: na paliwo stałe (węgiel, koks, drzewo, ekogroszek …), ciekłe: (oleje opałowe), gazowe (gaz płynny i ziemny) oraz elektryczne systemy grzewcze. Jeżeli jednak znajdujący się w budynku system ogrzewania nie wypełnia powierzonego zadania, często dokonuje się dogrzewanie pomieszczeń, wykorzystując piecyki gazowe bądź elektryczne. Piecyki takie, właściwie wykonane, eksploatowane, konserwowane i nadzorowane nie powinny stanowić zagrożenia dla mieszkańców domu. Wadliwe, bez dozoru często stają się przyczyną pożaru.

Najczęstsze przyczyny powstania pożarów w okresie zimowym w obiektach budowlanych to:

• niewłaściwe i nieostrożne użytkowanie urządzeń grzewczych,
• pozostawienie bez dozoru włączonych urządzeń elektrycznych nieprzystosowanych do pracy przez całą dobę,
• niefachowe przeróbki i brak konserwacji instalacji i urządzeń elektrycznych,
• nieostrożne obchodzenie się z ogniem otwartym, w tym palenie papierosów.

Uwaga!
Strażacy przypominają podstawowe zasady eksploatacji urządzeń elektrycznych i grzewczych:

 

• stosować w budynku sprawdzone i dopuszczone do użytku urządzenia i systemy grzewcze,
• używać tylko tych urządzeń grzewczych elektrycznych i gazowych, które posiadają krajowe atesty i dopuszczenia, a w przypadku używania urządzeń sprowadzonych z zagranicy należy bezwzględnie przestrzegać instrukcji producenta,
• nie stosować „naprawianych” bezpieczników topikowych oraz bezpieczników o większej mocy niż właściwe,
• pod żadnym pozorem nie wykonywać prowizorycznych podłączeń elektrycznych i przerabiać stałych instalacji oraz przedłużaczy elektrycznych,
• używać tylko tyle odbiorników prądu elektrycznego na ile obliczono moc instalacji elektrycznej, pamiętając, że nadmierne obciążenie instalacji powoduje przegrzewanie się kabli i przewodów oraz wypalanie styków w gniazdkach i puszkach,
• zawsze zlecać wykonanie przeglądów technicznych urządzeń elektrycznych i gazowych zgodnie z instrukcją obsługi osobom do tego upoważnionym,
• zlecać okresowe czyszczenie kanałów kominowych i wentylacyjnych - zaniedbania tych czynności często są przyczyną śmiertelnych zatruć tlenkiem węgla, szczególnie podczas kąpieli w łazienkach wyposażonych w gazowe ogrzewacze wody,
• nie ustawiać elektrycznych urządzeń grzewczych bezpośrednio na podłożu palnym oraz w pobliżu materiałów łatwo zapalnych (np. mebli, firanek, itp) - zachować odległość minimum 50 cm
• elektryczne urządzenia grzewcze ustawiać tak, aby przedmioty palne nie mogły się z nimi zetknąć,
• chronić palne podłoże przed zapaleniem (np.: stosować niepalne podkładki pod gorącymi urządzeniami),
• podczas włączania lub wyłączania z sieci elektrycznych urządzeń grzewczych należy upewnić się czy została włożona lub wyjęta właściwa wtyczka,
• nie eksploatować uszkodzonych instalacji i urządzeń grzewczych zarówno elektrycznych, gazowych jak również na paliwo stałe,
• stosować wentylację pomieszczeń, wyposażyć pomieszczenia w czerpnie powietrza,
• nie pozostawiać urządzeń grzewczych bez dozoru osoby dorosłej,
• nie rozpalać piecyków, kominków z zastosowaniem materiałów niebezpiecznych pożarowo, cieczy łatwopalnych,
• stosować do urządzenia grzewczego paliwo przewidziane dla niego, o odpowiedniej wartości opałowej i konsystencji. Stosowanie niewłaściwego paliwa może uszkodzić piec, doprowadzić do rozszczelnienia przewodów spalinowych, może je zatkać, a w konsekwencji doprowadzić do pożaru, wybuchu lub zaczadzenia,
• w obiektach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego należy usuwać zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych oraz przewodów wentylacyjnych w celu zapewnienia ich odpowiedniej drożności jak również zapobieżenia zapalaniu zalegających tam zanieczyszczeń (głównie sadzy),
• przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne należy poddawać systematycznej kontroli, co najmniej raz w roku. Kontrole powinien przeprowadzać kominiarz posiadający do tego stosowne kwalifikacje i uprawnienia,

W obiektach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych:

1. od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych — co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej;
2. od palenisk opalanych paliwem stałym nie wymienionych w pkt 1 — co najmniej cztery razy w roku;
3. od palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym nie wymienionych w pkt 1 — co najmniej dwa razy w roku.

 

Uwaga użytkownicy urządzeń gazowych!

      Wszelkie zagrożenia, mogące powstać przy użytkowaniu gazu są wynikiem przede wszystkim braku należytej dbałości o instalację i urządzenia gazowe. Ważne, by nie dopuszczać do ich uszkodzeń mechanicznych i korozji. Ponadto:

 

• wszystkie odbiorniki gazu powinny być utrzymane w czystości i dobrym stanie technicznym. Pojawienie się sadzy, lub żółty płomień na palniku to oznaki wadliwego spalania gazu.
• włączone odbiorniki gazu powinny być na bieżąco kontrolowane. Kontroli nie wymagają te odbiorniki, których konstrukcja jest przystosowana do pracy bez dozoru.
• nie wolno zatykać przewodów wentylacyjnych. W prawidłowo działających urządzeniach gazowych, w przypadku braku odpowiedniej ilości powietrza, następuje niezupełne spalanie gazu i może powstać trujący, niewyczuwalny tlenek węgla (CO). Ponadto nadmierna zawartość w powietrzu produktów spalania gazu jest szkodliwa dla zdrowia.
• nie należy ogrzewać pomieszczeń kuchnią gazową. Grozi to poważnym zatruciem organizmu, zaś nowoczesne gazowe urządzenia promiennikowe wyposażone w katalizatory mogą być używane w pomieszczeniach o powierzchni powyżej 40m², w których ludzie nie przebywają na stałe.
• nie należy ustawiać gazowych urządzeń grzewczych w pobliżu materiałów łatwo zapalnych (mebli, firanek itp.). Zachowaj odległość minimum 0,6m.
• do zasilania urządzeń gazowych może być stosowany gaz płynny w butlach (propan-butan ). Warunkiem jest jednak instalowanie w jednym mieszkaniu, w warsztacie lub lokalu użytkowym nie więcej niż dwóch butli, przyłączonych do urządzeń gazowych , o zawartości gazu do 11kg każda.
• nie należy przechowywać butli gazowych w pomieszczeniach poniżej poziomu terenu. Przechowywanie butli np. w piwnicach i na klatkach schodowych, może powodować, że gaz propan-butan jako cięższy od powietrza zalegać będzie w pomieszczeniu grożąc wybuchem.
• nie należy użytkować instalacji na gaz płynny w obiektach wyposażonych w instalacje gazu ziemnego.
• właściciel budynku mieszkalnego lub zarządzający budynkiem wielorodzinnym co najmniej raz w roku powinien wykonać przegląd techniczny i badanie szczelności instalacji gazowej, a także sprawdzić drożność przewodów kominowych. Czynności te mogą wykonać jedynie osoby posiadające odpowiednie uprawnienia.

Zatrucia tlenkiem węgla:

         W czasie trwania okresu grzewczego nasilają się również przypadki zatrucia tlenkiem węgla – CZADEM. Czad znany jest człowiekowi jako jedna z najgroźniejszych trucizn. Ten bezwonny, bezbarwny i pozbawiony smaku gaz jest przyczyną śmierci nie tylko samobójców ale też przypadkowych ludzi – w Polsce notuje się około 1400 zatruć rocznie! Ze względu na sposób działania czadu na ludzki organizm, gaz ten nazywany jest też cichym zabójcą.
Jest nieco lżejszy od powietrza, a to powoduje, że łatwo przenika przez ściany, stropy i warstwy ziemi.
Do organizmu czad wchłania się podczas oddychania, w płucach wiąże się z hemoglobiną, a ta jako karboksyhemoglobina ma uniemożliwiony transport tlenu, w skutek czego komórki, a w konsekwencji cały organizm staje się niedotleniony.
Należy wiedzieć, że tlenek węgla przy określonym stężeniu może być wybuchowy.

Do zaczadzenia w budynkach mieszkalnych, zwłaszcza w okresach zimowych, dochodzi na skutek tego, że wielu użytkowników mieszkań uszczelnia okna, drzwi przed zimnem, w ten sposób ograniczając wymianę powietrza - i do spalania paliwa nie dostarcza dostatecznej ilości tlenu. To jest przyczyną nie pełnego spalania paliwa w urządzeniach grzewczych, przez co właśnie powstaje tlenek węgla.
W wielu przypadkach dochodzi również do zaburzenia ciągu w przewodach kominowych i czad wydostaje się do przestrzeni mieszkalnej, zagrażając zdrowiu i życiu mieszkańców.

Co robić, aby uniknąć sytuacji stwarzającej zagrożenie zatruciem tlenkiem węgla w budynku?

• Nie stosować do ogrzewania pomieszczeń, w których stale przebywają ludzie, gazowych, przenośnych urządzeń promiennikowych,
• Nie ogrzewać pomieszczeń za pomocą kuchni gazowych,
• W pomieszczeniach, gdzie występuje spalanie paliwa należy zapewnić skuteczną wentylację,
• Nie zatykać kratek wentylacyjnych w drzwiach do łazienek oraz od przewodów wentylacyjnych,
• Wszelkie prace naprawcze, przeróbki, konserwacje zlecać osobom uprawnionym,
• Nie pozostawiać bez dozoru potraw na włączonej kuchence, w piekarniku,
• Kupować nowoczesne i bezpieczne urządzenia, posiadające atesty, wyposażone w automatyczne czujniki zabezpieczające przed zanikiem ciągu, czy nieuzasadnionym wypływem paliwa,
• Wyposażać mieszkanie w gaśnice proszkowe, samoczynne bateryjne czujniki dymu i tlenku węgla oraz gazu.

 

Starszy Specjalista
ds. kontrolno-rozpoznawczych

kpt. mgr Mirosław Ochoński