Gmina Skrwilno

Gmina Skrwilno od lipca 2016 roku poprzez umowę użyczenia  z Parafią Św. Anny w Skrwilnie weszła w posiadanie Nekropolii właścicieli Skrwilna oraz Nekropolii właścicieli Okalewa. Celem zawarcia umowy jest odrestaurowanie oraz konserwacja kwater. W pierwszej kolejności rozpoczęto działania przy kwaterze grobowej rodu Chełmickich, której charakterystycznymi elementami są piękne, marmurowe rzeźby aniołów.

Ród Chełmickich herbu Nałęcz reprezentował starą szlachtę dobrzyńską i zarządzał majątkiem okalewskim. W obrębie kwatery pochowanych jest kilka pokoleń. Ignacy Chełmicki i jego żona Kordulia z Lasockich Chełmicka byli właścicielami dóbr okalewskich w latach 1816-1853. Adolf Chełmicki i Władysława z Karnkowskich Chełmicka byli zarządcami tych dóbr w 1853 r. Ich syn Adrian Chełmicki zarządzał majątkiem w latach 1912-1933. Znajdują się tu również nagrobki Kunegundy z Lasockich Mioduskiej – żony sędziego ówczesnego powiatu lipnowskiego oraz jej córki Anny z Mioduskich Karnkowskiej. Pochowana jest tu także Janina Wybicka - niewątpliwie spowinowacona z autorem Hymnu Polskiego. Kwatera grobowa stanowi dokument lokalnej i głęboko zakorzenionej historii. Adrian Chełmicki sfinansował znaczną część budowy kolejki wąskotorowej, która funkcjonowała w ówczesnych latach na terenie Gminy Skrwilno. Działał on czynnie gospodarczo oraz interesował się ornitologią. Na jego nagrobku widnieje napis: „Filomata pomorski, pionier automobilizmu i lotnictwa”, co świadczy o jego szerokich zainteresowaniach. Z kolei Ignacy Chełmicki ufundował budowę Kościoła Matki Boskiej Szkaplerznej w Okalewie jako ówczesnej kaplicy dworskiej.  

Poza niewątpliwie cenną wartością historyczną kwatera ta posiada również niekwestionowaną wartość artystyczną. Na największą uwagę zasługują tu rzeźby aniołów: Anioła Smutku i dwóch Aniołów Modlitwy. Rzeźby te zostały wykonane z marmuru karraryjskiego i sprowadzone zostały z Włoch. Wykonał je dobrze wyszkolony włoski rzeźbiarz.  
Na chwilę obecną stan zachowania zabytku jest bardzo zły i wymaga podjęcia natychmiastowych prac konserwatorskich i restauratorskich. Koszt przedsięwzięcia został oszacowany na kwotę ok. 440 000 zł. Pozyskanie tak dużej sumy z jednego źródła okazało się niemożliwe. Dlatego też Gmina Skrwilno podzieliła prace na dwa etapy.

27 września br. podpisano umowę na realizację projektu pt. ”Zwiększenie atrakcyjności obiektów kultury poprzez renowację mogiły dziedziców na Cmentarzu Parafialnym w Skrwilnie”. Całkowita kwota realizacji projektu to 207 993,87 zł, z czego 132 346 zł to dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 przy udziale środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Projekt wpisuje się w założenia Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2016-2023 i składany był za pośrednictwem Lokalnej Grupy Działania Gmin Dobrzyńskich Region Północ. Prace przewidziane na tym etapie skupione będą przede wszystkim na robotach ziemnych. Usunięte zostaną karpy wyciętych drzew znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie kwatery. Wymienione zostaną podwaliny pod ogrodzenie, płyty nagrobne oraz żeliwny krzyż. Wykonana zostanie nowa płyta centralna, na której posadowione są rzeźby aniołów. Nawierzchnia wyposażona zostanie w drenaż rurowy w celu poprawy odpływu wód opadowych z wnętrza kwatery. Powstanie nowe wejście na teren kwatery, do którego zostanie wykorzystana oryginalna furtka.

Drugi etap związany będzie z konserwacją poszczególnych elementów kwatery: rzeźb, płyt nagrobnych, kamiennego krzyża, żeliwnej kapliczki, żeliwnego krzyża oraz żeliwnego ogrodzenia. Część tych elementów zostanie przetransportowana do pracowni konserwatorskiej, gdzie zostaną one odnowione oraz uzupełnione o brakujące elementy. Marmurowe rzeźby aniołów zostaną poddane pracom konserwatorskim na miejscu. Ten etap oszacowany jest na ok. 230 000 zł. Gmina Skrwilno będzie starać się o pozyskanie dofinansowania z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.